Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu: Zapomniane ofiary hitleryzmu

Dzień 27 stycznia 2025 roku obchodzony jest jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Data ta ma głębokie znaczenie historyczne, ponieważ przypada w rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. W bieżącym roku mija dokładnie 80 lat od tego wydarzenia, które stało się symbolem walki z nienawiścią i upamiętnienia milionów ofiar hitlerowskiego reżimu.

Pamięć o wszystkich ofiarach

Podczas obchodów przypomina się o tragicznym losie 6 milionów Żydowskich ofiar Holokaustu, a także milionów innych ludzi, w tym Polaków, Romów i Sinti, osób homoseksualnych oraz ludzi z niepełnosprawnościami. Wśród tych grup znajdują się również Świadkowie Jehowy — jedyna grupa chrześcijan oznaczana w obozach fioletowym trójkątem. Ich heroizm i niezłomna postawa w obliczu brutalnych prześladowań stają się coraz częściej tematem badań historycznych oraz refleksji podczas rocznicowych uroczystości.

Anna Pawełczyńska, była więźniarka Auschwitz, w swojej książce podkreśla, że Świadkowie Jehowy stanowili niewielką, lecz ideologicznie zwartą grupę, która wyraźnie zaznaczyła swoją obecność w obozach. „Była to grupa więźniów — stanowiąca zwartą siłę ideologiczną, która wygrała swą walkę z hitleryzmem” — pisała.

Dlaczego byli prześladowani?

Profesor Detlef Garbe, były dyrektor Miejsca Pamięci Obozu Koncentracyjnego Neuengamme, określa Świadków Jehowy mianem „zapomnianych ofiar hitleryzmu”, podkreślając, że przez dekady pozostawali pomijani w historycznych opracowaniach. Prześladowano ich za niezłomność religijną, sprzeciw wobec nazistowskiej ideologii nienawiści, odmowę składania przysięgi na wierność Hitlerowi oraz odrzucenie przemocy i rasizmu. Świadkowie Jehowy stanowili jedną z nielicznych grup, którym hitlerowcy oferowali możliwość wyjścia na wolność pod warunkiem wyrzeczenia się wiary. Większość odrzucała ten wybór, pozostając wierna swoim przekonaniom.

Ryszard Jabłoński, rzecznik Świadków Jehowy, wyjaśnia: „W czasach Trzeciej Rzeszy, Świadków Jehowy prześladowano wyłącznie ze względu na przekonania religijne. Co istotne, hitlerowcy dawali im możliwość wyboru i wyjścia na wolność, ale pod warunkiem, że na piśmie wyrzekną się swojej wiary i poprą nazistowski reżim. Oni jednak odważnie trzymali się chrześcijańskich wartości—zachowywali lojalność wobec Boga i okazywali miłość innym ludziom”.

Statystyki nazistowskich prześladowań Świadków Jehowy

Prześladowania Świadków Jehowy za czasów nazistowskich przybrały ogromne rozmiary:

  • Około 13 400 spośród 35 000 Świadków Jehowy żyjących w okupowanej Europie padło ofiarą nazistowskich prześladowań.

  • Jakieś 11 300 Świadków zostało aresztowanych.

  • Ponad 4 200 wysłano do obozów koncentracyjnych.

  • 1 250 ofiar stanowili niepełnoletni.

  • Nazistowskie władze odebrały około 600 dzieci rodzicom będącym Świadkami Jehowy.

  • Co najmniej 72 osoby poddano eutanazji.

  • Co najmniej 548, w tym dzieci, stracono lub celowo uśmiercono.

  • W sumie życie straciło około 1 600 Świadków Jehowy.

Pamięć i edukacja

Dziś Świadkowie Jehowy w Polsce i na świecie starają się szerzyć wiedzę o tragicznych losach swoich współwyznawców i innych ofiar Holokaustu. Relacje naocznych świadków, dostępne m.in. na oficjalnej stronie internetowej JW.ORG, dowodzą niezłomnej postawy i odwagi w obliczu nieludzkich prześladowań.

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu jest okazją do refleksji nad tym, jak ważne są prawa człowieka, tolerancja i wzajemny szacunek, oraz przypomnienia o wszystkich ofiarach hitlerowskiego reżimu, w tym tych, którzy przez lata pozostawali „zapomniani”.

Fioletowe trójkąty — „Zapomniane ofiary” reżimu nazistowskiego